8miles 8 miles high - home
του Γιάννη Ζώη
...

Penny Dreadful

Τους Penny Dreadful τους μάθαμε στο Wild Thing πριν κάποιους μήνες μέσα από τη στήλη μας για τα βιβλία και τους ανθρώπους που περιστρέφονται γύρω από αυτά, το 'Fahrenheit 451'. Λογικό θα πει κανείς με τέτοιο όνομα - σε αυτόν τον κόσμο τίποτε, να ξέρετε, δεν είναι τυχαίο. Πριν λίγες βδομάδες κυκλοφόρησαν το πρώτο τους άλμπουμ με τίτλο 'Deadwood', φρόντισαν να το ακούσουμε, μας άρεσε - κοινές αναφορές, βλέπετε, που πάνε πίσω στα 80s - και αποφασίσαμε ότι άξιζε τον κόπο να σας τους παρουσιάσουμε καλύτερα. Ο δίσκος τους είναι απλός στην παραγωγή του - μια κιθαριστική μπάντα με μουσικές και άλλες αναφορές στις ένδοξες ημέρες της ανεξάρτητης σκηνής και μια ντουζίνα τραγούδια που δεν χρειάζονται ιδιαίτερο φτιασίδωμα για να πουληθούν σε μας. Απλά είναι καλά. Ακολούθησε καφές και ανταλλαγή email και το αποτέλεσμα της κουβέντας μαζί τους το διαβάζετε στη συνέχεια.


Wild Thing: To Wild Thing έχει ασχοληθεί πάλι ξώφαλτσα με σας, μέσα από τη στήλη του για τα βιβλία, όπου ανέκρινε τον Γιάννη (Καλιφατίδη) για πολλά και διάφορα, μεταξύ των οποίων και τους Penny Dreadful. Τώρα, με το δίσκο σας έτοιμο, ήρθε η ώρα για μια κανονική σύσταση. Πέστε μας λίγα πράγματα για την προϊστορία του γκρουπ και του κάθε μέλους ξεχωριστά και για το πώς βρεθήκατε μαζί.

Νίκος: Η ιστορία των Penny Dreadful άρχισε επισήμως το 2010, αν και η αλήθεια είναι ότι οι ζυμώσεις είχαν αρχίσει από το 2006, όταν γνωρίστηκαν ο Γιάννης, ο Πάνος και ο Νίκος. Η γνωριμία αυτή έγινε μέσα σε ένα άκρως φιλόμουσο εργασιακό περιβάλλον, μιας και είχαμε την τύχη να συναναστραφούμε ανθρώπους που, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, ήταν και είναι βαθιά χωμένοι στη μουσική. Το 2011 προστέθηκε στην μπάντα ένας τέταρτος φίλος, ο Χρήστος. Έκτοτε, επιδοθήκαμε σε έναν χαλαρό μαραθώνιο από πρόβες, συναυλίες, συζητήσεις, ακροάσεις και αναζητήσεις, αξιοποιώντας τον χρόνο με τρόπο ώστε να γνωριστούμε καλύτερα μεταξύ μας τόσο ως μουσικοί όσο και ως άνθρωποι. Κάπως έτσι δοκιμάσαμε να μπούμε στο στούντιο και να απαθανατίσουμε τη στιγμή που, ολοκληρωμένη πλέον, ακούει στο όνομα Deadwood. Έχοντας όλοι μας αρκετή πείρα από τη συμμετοχή μας σε διάφορα γκρουπ (Into the Abyss, Empty Frame), ενώσαμε την τρέλα μας και το κοινό μας πάθος για τα πειραγμένα blues, την alt country και τη rock'n'roll σκηνή της Αυστραλίας.

Deadwood (album cover)WT: Υπήρχε στην αρχή μια ιδέα / κόνσεπτ για τους Penny Dreadful, για το μουσικό και στιχουργικό τους ύφος ή προέκυψε αυτό που ακούμε στο Deadwood στην πορεία, με δοκιμή και σφάλμα που λένε;

Πάνος: Η αρχική ιδέα ήταν απλή. Παίζουμε μαζί για να επικοινωνήσουμε, να εκφραστούμε και να ξεδώσουμε. Για όλους μας το βλέμμα ήταν στραμμένο προς τη Δύση και ο νους έτρεχε ελεύθερος στις αχανείς πεδιάδες της Αμερικής... Φυσικά το αποτέλεσμα δεν μπορούσαμε να το γνωρίζουμε πριν από τρία χρόνια, όταν αρχίσαμε να δουλεύουμε μαζί. Η ζύμωση γίνεται πάντα στις πρόβες, στα λάιβ και στο στούντιο.

WT: Μουσικά ο δίσκος είναι αρκετά συνεκτικός. Θα μπορούσε κανείς να μιλήσει για μια γενική alt country αίσθηση με μπόλικες όμως δόσεις 80s, dark 80s ή και αυστραλέζικων 80s. Ποια είναι τα ονόματα / συγκροτήματα που κουδουνίζουν στο μυαλό σας όταν γράφετε μουσική για τους Penny Dreadful;

Νίκος: Οι Gun Club, ο Nick Cave και οι Birthday Party, ο Johnny Cash, οι Triffids, αλλά και οι παλαιότεροι, όπως ο Neil Young και οι Velvet Underground, αποτέλεσαν έναν κοινό τόπο όσον αφορά τις μουσικές μας σταθερές. Από εκεί και έπειτα ο καθένας κινείται ελεύθερα...

Χρήστος: Επίσης, τα βρώμικα blues, που βγαίνουν κατευθείαν από τους βάλτους και τις φυτείες του αμερικανικού Νότου.

Πάνος: Να προσθέσω τους Creedence Clearwater Revival, αλλά και τους Clash, τους Violent Femmes και τους 16 Horsepower.

WT: Υπάρχουν όρια στο ύφος της μπάντας με τα οποία όλοι συναινούν και αισθάνονται άνετα ή μήπως όλα παίζουν; Μπορεί λ.χ. στο μέλλον να παίξετε και μ' άλλα ηχοχρώματα (πλήκτρα, πνευστά, ηλεκτρονικά, pedal steel κ.τ.λ.) ή και μ' άλλα μουσικά πεδία αναφοράς; Mε τα χρόνια έχουμε ακούσει και περίεργα υβρίδια που πάντα προκαλούν ιδιαίτερο ενδιαφέρον.

Γιάννης: Αυτό που μας ενδιαφέρει είναι το αποτέλεσμα του άλμπουμ να μην απέχει πολύ από αυτό που παίζουμε λάιβ. Πολλά έξτρα όργανα είναι ελκυστικά και μπορεί κάλλιστα να συμπεριληφθούν στο ένα ή στο άλλο κομμάτι, αλλά θα ήταν αδύνατον να έχουμε π.χ. ένα μόνιμο brass section ή ένα Hammond. Πάνω απ' όλα, είμαστε κιθαριστική μπάντα.

Πάνος: Ούτως ή άλλως πολλές φορές όταν κάνουμε πρόβα ηχούν νοερά στα αυτιά μας πνευστά ή ένα ακορντεόν. Είμαστε ανοιχτοί, γενικότερα, και τα τραγούδια είναι γραμμένα με τρόπο που να επιδέχονται «εξωτικής» ενορχήστρωσης.

Νίκος: Όπως λέει και ένας καλός φίλος, κάθε δημιουργικός άνθρωπος έχει ανάγκη να τρέφει την ψυχή του με σπάνιους και εκλεκτούς καρπούς. Υπό αυτή την έννοια, ποιος ξέρει τι θα λιγουρευτούμε στο μέλλον;

WT: Καθώς δεν έχω διαβάσει τους στίχους, θα με ενδιέφερε να μάθω τα θέματα των τραγουδιών - του καθενός ξεχωριστά. Ίσως έτσι καταλάβουμε τη διαδικασία με την οποία γεννιούνται τα τραγούδια σας. Γιατί το άλμπουμ λέγεται Deadwood;

Γιάννης: Κατά κανόνα, οι στίχοι προστίθενται αφού ολοκληρωθεί η φόρμα του τραγουδιού. Πολλές φορές πλανιέται στον αέρα μια γενική ιδέα, αλλά η μελωδική γραμμή της φωνής και οι εικόνες που γεννά η μουσική καθορίζουν τον τελικό στίχο. Το "Mark οf Cain" μιλάει για έναν τύπο που καταστρέφει ο,τιδήποτε αγγίζει, αλλά στην πραγματικότητα καταστρέφει τον ίδιο του τον εαυτό, ενώ κομμάτια όπως τα "So Far Apart", "Brand Νew Start", "No One's Left", "The Ocean's Floor" και "Gone" μιλούν για τον χωρισμό και την απώλεια γενικότερα. Στον δίσκο υπάρχουν επίσης δύο murder ballads, τα "God Only Knows" και "Six Feet Underground". Το "Over" είναι ένα ερωτικό 'hate song', ενώ το "The Devil in the Attic" μιλά για έναν τύπο που χάνει κάθε στήριγμα και κάθε δυνατότητα να ισορροπήσει στη ζωή.

Deadwood είναι σε ελεύθερη απόδοση αυτοί που πετιούνται στον δρόμο, όταν κάποιοι άλλοι παύουν να τους χρειάζονται. Οι τέσσερεις τύποι στο εξώφυλλο φεύγουν από μια πόλη είτε επειδή έχουν θεωρηθεί παρείσακτοι, είτε επειδή η κοινωνία που αφήνουν πίσω τους είναι για πέταμα.

WT: Πόσο χρόνο σας πήρε να γράψετε, να ηχογραφήσετε και να χτυπήσετε το δίσκο. Πέστε μας κάποια πράγματα για την πορεία προς το Deadwood. Επίσης για την ετικέτα και τη διανομή του.

Χρήστος: Τα περισσότερα από τα κομμάτια που περιλαμβάνονται στο Deadwood τα δουλεύαμε και τα τροποποιούσαμε σχεδόν τρία χρόνια. Οπότε, όταν ήρθε η στιγμή να μπούμε στο στούντιο, υπήρχε μια γενική κατεύθυνση την οποία θέλαμε να ακολουθήσουμε. Οι ηχογραφήσεις άρχισαν το καλοκαίρι του 2012 και ολοκληρώθηκαν περίπου τον Οκτώβριο του ίδιου έτους. Στη συνέχεια ακολούθησε μια μακρά περίοδος μίξεων με τη συνεργασία και τη φροντίδα του φίλου, πρωτίστως, συνεργάτη και παραγωγού Στέφανου Δουβίτσα μέχρι  να φτάσουμε στο τελικό αποτέλεσμα. Μόλις φτάσαμε στην τελική μορφή των κομματιών στείλαμε ένα δείγμα στις περισσότερες από τις ανεξάρτητες εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα, αλλά και στο εξωτερικό. Ωστόσο στην πλειονότητά τους δεν μας απάντησαν καν. Έτσι αποφασίσαμε να κυκλοφορήσουμε το Deadwood στην Β Μinor Records, μια μικρή ανεξάρτητη εταιρεία φίλων. Τη διανομή την αναλάβαμε μόνοι μας, πόρτα-πόρτα που λένε, αλλά με μεγάλη επιτυχία μέχρι τώρα.

WT: Πώς σκοπεύετε να προωθήσετε το δίσκο; Έχετε καθόλου σχέδια για το εξωτερικό;

Νίκος: Παίζοντας ζωντανά και όσο πιο δυνατά γίνεται. Όσο για το εξωτερικό δεν υπάρχει κάτι προς το παρόν είτε σαν σχέδιο είτε σαν σκέψη...

Γιάννης: Ο,τιδήποτε προκύψει θα το δούμε κατά περίπτωση και μέσα στο πλαίσιο των δυνατοτήτων μας. Δεν κυνηγάμε κάτι πάση θυσία. Αλλά πιστεύουμε βαθιά σε αυτό που κάνουμε.

Μια γνωστή έκδοση 'penny dreadful'Χρήστος: Σε πρώτη φάση προγραμματίζουμε αρκετές ζωντανές εμφανίσεις εντός και εκτός Αθηνών, με πρώτη την επίσημη παρουσίαση του Deadwood το Σάββατο 9 Νοεμβρίου στο After Dark. Από εκεί και πέρα θα επιδιώξουμε να συνεργαστούμε και επί σκηνής με διάφορα ελληνικά γκρουπ γιατί αυτό είναι και το νόημα της ανεξάρτητης εναλλακτικής σκηνής - να στηρίζει η μία μπάντα την άλλη.

WT: Πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι ένα σημερινό ελληνικό ροκ γκρουπ να προωθήσει τη δουλειά του στο εξωτερικό; Πιστεύετε ότι η ύπαρξη «ανεξάρτητης σκηνής» με την έννοια που δίναμε στον όρο στα 80s θα είχε νόημα σήμερα με τον κατακερματισμό της σκηνής και αν ναι, θα βοηθούσε στην προώθηση της δουλειάς σας εκτός «συνόρων»;

Χρήστος: Ζούμε στην εποχή του διαδικτύου και των social media, κάτι που ανοίγει τεράστιες πόρτες αν κάποιος θέλει να προωθήσει τη δουλειά του στο εξωτερικό - δεδομένων βέβαια και των δυσκολιών, καθώς η παγκόσμια κοινότητα έχει ακριβώς το μειονέκτημα ότι είναι παγκόσμια. Από την άλλη σίγουρα η ύπαρξη μιας σκηνής όπου θα μπορούσαν καλλιτέχνες να προωθούν τις δουλειές τους συλλογικά θα ήταν κάτι το ενδιαφέρον και θα βοηθούσε αρκετά, αλλά είμαστε ακόμη πολύ μακριά από κάτι τέτοιο. Οι περισσότεροι έχουν μάλλον εγκλωβιστεί στη ματαιοδοξία τους και στην έλλειψη διάθεσης συνεργασίας που, ούτως ή άλλως, υπήρξε βασικό χαρακτηριστικό της ελληνικής κοινωνίας.

Πάνος: Αν παίζαμε metal, ίσως τα πράγματα ήταν πιο εύκολα. Έχουμε πολλά παραδείγματα φίλων μεταλλάδων που παίζουν με άνεση εκτός των πυλών. Στο ανεξάρτητο ροκ επικρατεί όντως κατακερματισμός της σκηνής και αυτό είναι πρόβλημα...

WT: Αν έπρεπε πολύ αυστηρά να διάλεξετε μόνον τρεις δίσκους ο καθένας για να έχετε να ακούτε (υπό περίεργες συνθήκες), τότε ποιοι θα ήταν αυτοί οι δίσκοι;

Χρήστος:
1) Pink Floyd - Animals
2) Kyuss - Welcome to Sky Valley
3) Woven Hand - Consider the Birds

Πάνος:
1) Cat Power - The Greatest
2) Love - Forever Changes
3) Screaming Trees - Dust
Aυτά ισχύουν τώρα, σε 10 λεπτά ίσως έχω αλλάξει γνώμη.

Νίκος:
1) Duke Ellington - Money Jungle
2) Nick Drake - Five Leaves Left
3) The United States of America - The United States of America

Γιάννης:
1) The Mothers of Invention - Absolutely Free
2) The Clash - Sandinista
3) Nick Cave & The Bad Seeds - The Firstborn is Dead

WT: Υπάρχουν κάποια άλλα ελληνικά γκρουπ, όχι που να σας αρέσουν (φαντάζομαι ότι αυτά είναι πάρα πολλά), αλλά που να πιστεύετε ότι βρίσκονται στο ίδιο μήκος κύματος μουσικά με εσάς και θα μπορούσατε λ.χ. να συνδυάσετε στο μέλλον τις προσπάθειές σας, λ.χ. μέσω συλλογών, split δίσκων, κοινών εμφανίσεων; Ποια θα ήταν αυτά;

Γιάννης: Για μας είναι φύσει αδύνατον να θέλουμε να συνεργαστούμε με κάποιες μπάντες στο επίπεδο που αναφέρεις χωρίς να μας αρέσουν και χωρίς να υπάρχουν κοινό όραμα και αλληλοεκτίμηση. Μερικές από αυτές τις αδελφές μπάντες είναι οι Dustbowl, οι Thee Holy Strangers και οι Bog Art. Από εκεί και πέρα, θα συνεργαζόμασταν άνετα και με μπάντες που ναι μεν μπορεί να μην κολλάμε και τόσο μουσικά αλλά γουστάρουμε την τρέλα τους και τις θεωρούμε έντιμες σε αυτό που κάνουν, τόσο μουσικά όσο και σε προσωπικό επίπεδο.

WT: Ποια είναι τα πιο αγαπημένα σας spaghetti western;

Νίκος: Sergio Leone - όλα στο repeat! Το Il Mercenario, το Compañeros και φυσικά το Django του Sergio Corbucci και παρότι δεν είναι spaghetti, αλλά απλά μπορεί να συνυπολογιστεί στην ευρύτερη κατηγορία των 70s western ταινιών που έχει επιδράσει με τον μοναδικό avant garde τρόπο, θα έβαζα το El Topo του Alejandro Jodorowsky. (σσ. πολλαπλό 'thumps up'!)

Χρήστος: Τα πάντα αρχίζουν και τελειώνουν στον ανυπέρβλητο Sergio Leone και στη μουσική ιδιοφυΐα του Ennio Morricone, με ταινίες όπως τα A Fistful of Dollars, The Good, the Bad and the Ugly και Once Upon a Time in the West. Από εκεί και πέρα η έννοια και η φιλοσοφία πίσω από τα spaghetti western σίγουρα εξελίχθηκε μέσα στον χρόνο. Για παράδειγμα, οι ταινίες του Tarantino, και δεν εννοούμε μόνο το Django Unchained, είναι σίγουρα ταγμένες στην spaghetti αισθητική προβάλλοντας μια διαφορετική εκδοχή.

Tags: Penny Dreadful, greek rock scene, interview




8 miles high - home


2014 - Τα καλύτερα άλμπουμ

01. David Crosby: Croz (Blue Castle Records)
02. Susan Clynes: Life Is… (MoonJune Records)
03. Robert Plant & The Sensational Space Shifters: Lullaby and… The Ceaseless Roar (Nonesuch Records)
04. Moraine: Groundswell (MoonJune Records)
05. Octopus Syng: Reverberating Garden Number 7 (Mega Dodo Records)
06. Martyn Bates: Arriving Fire (Ambivalent Scale)
07. Thurston Moore: The Best Day (Matador Records)
08. Leonard Cohen: Popular Problems (Columbia / Sony)
09. Mark & The Clouds: Blue Skies Opening (Mega Dodo Records)
10. Dr. John: Ske-Dat-De-Dat: The Spirit of Satch (Proper Records)
11. Ray LaMontagne: Supernova (Columbia / Sony)
12. Ex Hex: Rips (Merge Records)
13. Blues Pills: Blues Pills (Nuclear Blast Records)
14. J Mascis: Tied to a Star (Sub Pop Records)
15. Bob Mould: Beauty & Ruin (Merge Records)
16. Robyn Hitchcock: The Man Upstairs (Yep Roc Records)
17. Yusuf (Cat Stevens): Tell 'em I'm Gone (Sony Music)
18. Marianne Faithfull: Give My Love to London (Dramatico / Naïve Records)
19. Neil Young: Storytone (Reprise Records)
20. Peter Hammill & Gary Lucas: Other World (Cherry Red Records)
21. Toumani Diabaté & Sidiki Diabaté: Toumani & Sidiki (World Circuit)
22. Nels Cline Singers: Macroscope (Mack Avenue Records)
23. John Garcia: John Garcia (Napalm Records)
24. Admiral Sir Cloudesley Shovell: Check 'em Before You Wreck 'em (Rise Above Records)
25. The Oath: The Oath (Rise Above Records)
26. Stalins of Sound: Tank Tracks (Slovenly Records)
27. Ani DiFranco: Allergic to Water (Righteous Babe Records)
28. The Coral: The Curse of Love (Skeleton Key Records)
29. Rumer: Into Colour (Atlantic Records)
30. Empty Frame: The Blackbird Flies (BMinor Records)
31. Beck: Morning Phase (Virgin EMI)
32. Damien Jurado: Brothers and Sisters of the Eternal Son (Secretly Canadian Records)
33. Peter Hammill: ...All That Might Have Been (Fie! Records)
34. Otis Brown III: The Thought of You (Blue Note Records)
35. Marbin: The Third Set (MoonJune Records)
36. Medeski, Scofield, Martin & Wood: Juice (Indirecto Records)
37. Aaron Freeman: Freeman (Partisan Records)
38. The New Basement Tapes: Lost on the River (Harvest Records)
39. Conor Oberst: Upside Down Mountain (Nonesuch Records)
40. Machine Mass feat. Dave Liebman: Inti (MoonJune Records)
41. Monster Magnet: Milking the Stars: A Re-imagining of Last Patrol (Napalm Records)
42. She Keeps Bees: Eight Houses (BB*Island Records)
43. Mac DeMarco: Salad Days (Captured Tracks)
44. Bonnie 'Prince' Billy: Singer's Grave / A Sea of Tongues (Domino Records)
45. The Jean Jackets: Freeze Out (ανεξάρτητη κυκλοφορία)
46. Volage: Heart Healing (Howlin' Banana Records)
47. Weezer: Everything Will Be Alright in the End (Republic Records)
48. The Sours: The Sours (MoonJune Records)
49. Half Man Half Biscuit: Urge for Offal (Probe Plus Records)
50. Curtis Harding: Soul Power (Burger Records)

(Eight Miles High)

(μια παλιά μας συνήθεια)

  1. Neil Young: Live at the Cellar Door [2013]
  2. Bob Dylan: Another Self Portrait:The Bootleg Series Vol.10 [2013]
  3. Felt: Felt [1971]
  4. Fuchsia: Fuchsia [1971]
  5. The Chico Hamilton Quintet: Zen: The Music of Fred Katz [1957]
  6. The Wind: Living in the New World [1986]
  7. Linda Perhacs: Parallelograms [1970]
  8. Λένα Πλάτωνος (Lena Platonos): Η ηχώ και τα λάθη της (Echo and its errors) [1985]
  9. Steve Moore: A Quiet Gathering [1988]
  10. Vashti Bunyan: Just Another Diamond Day [1991]

Eight Miles High:
all-time fav movies

Bring Me The Head of Alfredo Garcia

Ένα βιωματικό best για το σελιλόιντ (κατά χρονολογική σειρά)

- David Wark Griffith - The Birth of a Nation / Η Γέννηση ενός Έθνους (1915)
- Friedrich Wilhelm Murnau - Nosferatu, Eine Symphonie Des Grauens / Νοσφεράτου, Μία Συμφωνία Τρόμου (1922)
- Orson Welles
- Citizen Kane / Πολίτης Κέιν (1941)
- Charles Vidor - Gilda / Τζίλντα (1946)
- Christian Nyby - The Thing From Another World (1951)
- Hiroshi Inagaki - Samurai III - Miyamoto Musashi Kanketsuhen: Kettô Ganryûjima / Μονομαχία στο Νησί Γκανρίου (1956)
- John Ford - The Searchers / Η Αιχμάλωτος της Ερήμου (1956)
- Alfred Hitchcock - North By Northwest / Στη Σκιά των Τεσσάρων Γιγάντων (1959)
- Mario Bava - Black Sabbath / I Tre Volti della Paura (1963)
- Nicholas Ray - 55 Days at Peking / 55 Ημέρες στο Πεκίνο (1963)
- Andrei Tarkovsky - Andrei Rublev / Αντρέι Ρουμπλιώφ (1966)
- Michelangelo Antonioni - Blow Up (1966)
- Dennis Hopper - Easy Rider / Ο Ξέγνοιαστος Καβαλάρης (1969)
- Pier Paolo Pasolini - Porcile / Το Χοιροστάσιο (1969)
- Dalton Trumbo - Johnny Got His Gun / Ο Τζόνι Πήρε τ' Όπλο του (1971)
- Alejandro Jodorowsky - Holy Mountain / Το Ιερό Βουνό (1973)
- Sam Peckinpah - Bring Me The Head of Alfredo Garcia / Φέρτε μου το Κεφάλι του Αλφρέντο Γκαρσία (1974)
- John Carpenter - Dark Star (1974)
- Ridley Scott - Alien (1979)
- John Carpenter - The Fog / Η Ομίχλη (1980)
- George Miller - Mad Max 2: The Road Warrior (1981)
- John Huston - Under the Volcano / Κάτω από το Ηφαίστειο (1984)
- Terry Gilliam - Brazil (1985)
- George A. Romero - Day Of The Dead / Η Ημέρα των Νεκρών (1985)
- James Cameron - Aliens (1986)
- John McNaughton - Henry, Portrait of a Serial Killer (1986)
- Peter Greenaway - The Belly of an Architect / Η Κοιλιά του Αρχιτέκτονα (1987)
- Jim Jarmusch - Mystery Train (1989)
- Oliver Stone - Natural Born Killers / Γεννημένοι Δολοφόνοι (1994)
- Robert Rodriguez - From Dusk Till Dawn / Από το Σούρουπο ως την Αυγή (1996)
- Roman Polanski - The Ninth Gate / Η Ένατη Πύλη (1999)
- Christopher Nolan - Memento (2000)
- Victor Salva - Jeepers Creepers (2001)
- Peter Jackson - Lord Of The Rings, The: The Return Of The King (2003)
- Andy & Larry Wachowski - The Matrix Revolutions (2004)

σύμφωνα με τον Γιάννη "Λαέρτη" Z.

περισσότερες στήλες